Bệnh lý gan mật, Bài viết chuyên gia
Cách đọc Kết quả xét nghiệm để đánh giá mức độ của bệnh Gan
Cách đọc Kết quả xét nghiệm để đánh giá mức độ của bệnh Gan
Nếu bạn có các dấu hiệu của bệnh Gan (Mệt mỏi, chán ăn, vàng da, mụt nhọt, mẩn ngứa, nổi mề đay, đau tức hạ sườn phải),… hoặc hay thường xuyên uống rượu, hút thuốc, dùng thuốc tây, béo phì, bụng to, tiếp xúc hóa chất nhiều, có truyền máu hoặc dùng chung các dụng cụ dễ lây nhiễm bệnh qua đường máu thì nên đi thăm khám để biết rõ tình trạng bệnh của mình và các bác sĩ có lời khuyên, lộ trình hỗ trợ điều trị, chữa bệnh Gan cho bạn kịp thời.
Lợi ích của các xét nghiệm chẩn đoán các bệnh Gan
Phân loại tổn thương: Tổn thương tế bào gan và tắc mật
Xác định diễn biến của tổn thưởng: Cấp tính và mạn tính
Xác định độ nặng của tổn thương: Nhẹ và trầm trọng.
Bảng các xét nghiệm trong chẩn đoán bệnh Gan
| XÉT NGHIỆM | ỨNG DỤNG |
| Bilirubin TP, Bilirubin TT, Bilirubin GT | Chẩn đoán vàng da và vị trí tổn thương |
| MỌI THỨ, AST | Chẩn đoán tình trạng hoại tử tế vào Gan |
| ALP | Chẩn đoán tình trạng tắc mật |
| GGT | Chẩn đoán tình trạng tắc mật, tình trạng tổn thương tế bào Gan,
Chẩn đoán bệnh gan do rượu |
| Albumin | Chẩn đoán độ nặng và mạn tính của tình trạng suy tế bào Gan |
| Tỷ lệ protrombin (PT) | Phân biệt tình trạng suy tế bào gan nặng và tắc mật |
Các hội chứng xét nghiệm trong viêm gan
| HỘI CHỨNG | SỰ THAY ĐỔI CỦA XÉT NGHIỆM |
| Hội chứng suy tế bào Gan (Giảm khả năng tổng hợp) | ↓ Albumin/ máu
Điện di protid: ↓ albumin, ↑ γ-globulin… ↓ chloesterol ester hóa ↓ fibrinogen ↓ TP, không ↑ sau tiêm vitamin K ↑ NH3, ↓ Urê |
| Hội chứng hủy tế bào gan | ↑ AST, ↑ TẤT CẢ |
| Hội chứng tắc mật | ↑ ALP, ↑ GGT
↑ Bilirubin TP, ↑ Bilirubin TT ↓ Urobilinogen/nt hoặc (-) ↓ TP, về bình thường sau tiêm vitamin K |
| Hội chứng viêm nhiễm | ↑ CRP
Điện di protein: hình ảnh viêm cấp (↑ α1, α2-globulin) hoặc viêm mạn (↑ϒ-globulin) |
Các xét nghiệm chuyên biệt khác
Tùy theo từng trường hợp bệnh nhân mà bác sĩ sẽ chỉ định thêm một số xét nghiệm khác như
- Thị trường khối u: α-FP, CEA, CA19-9…
- Các tự kháng thể: Kháng ADN, kháng thể kháng nhân ANA, kháng thể ty AMA, kháng cơ trơn SMA…
- Định lượng Fe (sắt)/ huyết thanh – Ferritin; Cu (đồng)/ huyết thanh – Ceruloplasmin
- Các xét nghiệm huyết học: Bệnh lý về máu, cường lách…
- Xét nghiệm ký sinh trùng, sốt rét, amib,…
- Xét nghiệm huyết thanh chẩn đoán các trường hợp ký sinh trùng lạc chủ: Giun chó, giun lươn…
- Xét nghiệm chuẩn đoán hình ảnh: X quang, siêu âm, nội soi ổ bụng, chụp cản quang đường mật, đồng vị phóng xạ, CT scan: chụp cắt lớp, MRI…
- Sinh thiết gan.
Xét nghiệm chức năng Gan theo phân loại và chẩn đoán các thể bệnh gan
URL: Upper reference limit – Giới hạn bình thường trên
Nếu Chức năng gan bất thường, xét nghiệm AST>3 x URL và ALP < 2 x URL
- => Bệnh nhân bị bệnh Tế bào gan
- Nếu Albumin bình thường : Viêm gan cấp
- Nếu Albumin giảm : Viêm gan mạn
Nếu Chức năng gan bất thường, xét nghiệm AST< 3 x URL và ALP > 2 x URL
- => Bệnh nhân bị bệnh tắc ruột (Cấp hoặc mạn).
- Cần siêu âm/ chụp đường mật để các bác sĩ chẩn đoán tắc mật trong hay tắc mật ngoài và có hướng điều trị
Bệnh Gan và phân loại
- Bệnh gan do nhiễm trùng: Viêm gan siêu vi
- Bệnh gan do nhiễm độc: Viêm gan do rượu
- Bệnh gan do Di truyền: Bệnh ứ đọng sắt
- Bệnh gan do Miễn dịch: Viêm gan tự miễn, xơ gan mật nguyên phát
- U Bướu, ung thư gan: K tế bào gan nguyên phát
Bệnh Gan và các loại diễn biến khi Gan bị tổn thương cấp
- Cập độ nhẹ: Gan tự tái tạo và lành bệnh hoàn toàn
- Cấp độ nặng không tái tạo được sẽ diễn biến thành Viêm gan tối cấp (Nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong)
- Diễn biến thường thấy: Gan bị tổn thương cấp không được điều trị dẫn đến Tổn thương gan => Gan bị xơ hóa => Xơ Gan. Xơ Gan có thể gây tăng áp tĩnh mạch cửa, dẫn đến tử vong, hoặc xơ gan dẫn đến ung thư tế bào gan và tử vong
Dưới đây là một số xét nghiệm dùng để chẩn đoán bệnh Gan mật
Các loại xét nghiệm dùng chẩn đoán bệnh Gan Mật
- Tài liệu tham khảo
Bài viết cùng chuyên mục
Thận hư – các chẩn đoán nhận biết và 6 biến chứng thường gặp
Hội chứng thận hư và 2 nhóm nguyên nhân gây bệnh
Ung thư phổi – nguyên nhân và cách phòng ngừa
Các phương pháp chẩn đoán bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính