Tác dụng của cây Cỏ Tranh Imperata cylindrica (L.) Beauv

Công dụng của Cỏ Tranh trong y học truyền thống Việt Nam và trên thế giới.

• Rễ Cỏ Tranh được dùng chữa bệnh nhiệt phiền khát, tiểu tiện khó khăn, đái ít, đái buốt, đái ra máu, ho ra máu, chảy máu cam, phù viêm thận cấp, hen suyễn.
• Hoa Cỏ Tranh chữa chảy máu cam, ho ra máu, nôn ra máu, chảy máu vết thương.
• Trong y học cổ truyền Trung Quốc, Cỏ tranh được dùng để chữa cảm sốt, uống nhiều, nôn ra máu, huyết ứ, phổi nhiệt, tiểu khó, phù thũng, vàng da, v.v.
•  Nước sắc các bộ phận trên không của cây này được sử dụng trong y học dân gian Malagasy để giảm đau và điều trị bệnh sốt rét, trong khi nước sắc thân rễ được sử dụng để điều trị đau bụng, viêm amiđan và viêm thanh quản ở dạng súc miệng hoặc xông hơi Boiteau (1997)

Các nghiên cứu về Công dụng của Cỏ Tranh trong y học hiện đại

Cho đến nay, tổng số 72 hợp chất đã được phân lập và xác định từ cây I. cylindrica , và các thành phần hóa học thực vật chính được xác định trong I. cylindrica là saponin, glycoside, coumarin, flavonoid và phenol. (Hình 1). Các nghiên cứu dược học hiện đại về I. cylindrica đã chỉ ra rằng một số chất từ ​​I. cylindrica. thể hiện nhiều hoạt tính sinh học như cầm máu, cải thiện tiểu tiện, kháng viêm, kháng khuẩn, kháng ung thư, tăng cường hệ miễn dịch…

• Tác dụng lợi tiểu của Cỏ tranh (I. cylindrica)

Nghiên cứu tác dụng lợi tiểu của I.cylindrica trên thỏ, kết quả cho thấy tác dụng lợi tiểu ở mức tối đa sau khi dùng nước sắc rễ từ 4-5 ngày

• Tác dụng chống viêm của Cỏ tranh (I. cylindrica)

Các chất chiết xuất từ ​​nước của I. cylindrica đã được báo cáo là có hoạt tính chống viêm bằng cách làm giảm phù tai ở chuột do dimethylbenzene gây ra, cải thiện tình trạng sưng chân ở chuột bằng carrageenan, ngăn chặn đáng kể tính thấm gia tăng của mao mạch máu celiac bằng axit axetic băng và đã có thể chống sưng chân đáng kể ở chuột do zymosan A gây ra [ 26 ].

• Hoạt động chống oxy hóa của Cỏ tranh (I. cylindrica)

Các nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng chiết xuất nước của I. cylindrica có thể tăng cường hoạt động của superoxide dismutase (SOD) trong mô gan và não của chuột nghiện rượu, ức chế hoạt động của các gốc hydroxyl, giảm mức độ malondialdehyd, cải thiện khả năng chống oxy hóa của cơ thể. và làm giảm bớt các tổn thương bệnh lý của các gốc tự do đối với mô gan và não. Người ta cho rằng I. cylindrica có tác dụng bảo vệ gan và tổn thương não do nghiện rượu.

Chiết xuất gốc cồn của I. cylindrica cho thấy hoạt tính chống oxy hóa từ 14,33 ± 0,045 (10 µg/mL) đến 36,56 ± 0,053 (50 µg/mL) bằng xét nghiệm DPPH. Hoạt tính chống oxy hóa cũng được xác nhận với việc khử bằng các thử nghiệm FRAP [ 30 ].

• Tác dụng hạ sốt của Cỏ tranh (I. cylindrica)

Tác dụng hạ sốt của MEIC ( chiết xuất Metanol của I.cylinrica) ở các liều 50, 100 và 200 mg/kg đối với nhiệt độ trực tràng (BT) ở các thời điểm khác nhau trong khoảng từ 30 đến 240 phút sau cảm ứng LPS. LPS là một nội độc tố có khả năng gây giải phóng các cytokine tiền viêm bao gồm TNF-α, IL-6 và IL-1β, cũng như các chất trung gian gây viêm, bao gồm NO và PGE ₂ , được tổng hợp bởi NO synthase cảm ứng (iNOS) và cyclooxygenase-2 ( COX-2), tương ứng ( An et al., 2015 ). MEIC ức chế đáng kể liều hạ sốt phụ thuộc vào phút thứ 90 ( p < 0,01), phút thứ 210 ( p < 0,05) và phút thứ 240 ( p< 0,01) gợi ý rằng các thành phần hoạt tính sinh học trong chiết xuất có thể ngăn chặn sự gia tăng BT bằng cách can thiệp vào việc giải phóng và/hoặc hoạt động của các chất trung gian hóa học. Tác dụng của paracetamol (100 mg/kg) tương tự như MEIC (200 mg/kg) cho thấy rằng tác dụng của MEIC đối với sự ức chế sốt có thể được giả định là qua trung gian thông qua sự can thiệp của quá trình tổng hợp PG và ức chế giải phóng các cytokine. Những phát hiện này hỗ trợ việc sử dụng loại cây này như thuốc hạ sốt trong điều trị bệnh sốt rét và các bệnh khác.

Antioxidant, analgesic, anti-inflammatory and antipyretic properties of Imperata cylindria

• Tác dụng cầm máu của Cỏ tranh (I. cylindrica)

Đánh giá tác dụng cầm máu của nước sắc của hoa I.cylindrica trên thỏ bằng đường uống với liều 0.5kg/kg  trong 3 ngày, kết quả cho thấy thời gian đông máu và cầm máu ở thỏ đều rút ngắn. Ngoài ra nước sắc của hoa I.cylindrica còn có tác dụng giảm sức thẩm thấu của thành mạch, tăng cường sức đề kháng của mao quản.
Tài liệu tham khảo:

Xem tổng hợp các đề tài nghiên cứu về Cỏ Tranh công bố trên thư viện y khoa quốc tế

Cỏ Tranh  được viết trong cuốn Cây Thuốc và Động Vật Làm Thuốc ở Việt Nam

Cỏ Tranh được viết trong cuốn những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của GS-TS Đỗ Tất Lợi